اساسنامه مرکز تحقیقات زن و خانواده

مقدمه
پاسداری از قرآن و مکتب اهل‌بیتعلیهم‌السلام، در قالب تحقیق، تبیین و ترویج معارف ناب شیعه، از مسئولیت‌های اساسی حوزه‌های علمیه در هر زمان و مکانی است. با حاکمیت نظام اسلامی و ورود به عصر ارتباطات، حوزه‌های علمیه در معرض پرسش‌های نو به نو و مطالبات فزاینده‌ای قرار گرفته‌اند که پیش از این مطرح نبوده است. به علاوه، طرح موضوع تمدن‌سازی اسلامی پیش‌نیازهایی را پیش روی حوزه‌های علوم دینی می‌نهد که بخش مهمی از آن از مقوله‌های پژوهشی و معرفتی است. این مهم با توجه به حضور فعال رقبای دیگر که داعیه‌دار ایجاد تمدن جهانی‌ و طراح الگوهای زیست در جهان کنونی‌اند، اهمیتی دو چندان می‌یابد. این اهمیت در موضوع جنسیت و خانواده آن‌گاه افزون‌تر می‌گردد که بر این باور باشیم تمدن اسلامی بر پایة خانوادة سالم بنا می‌گردد.
از سوی دیگر، تحولات سدة اخیر نشان می‌دهد که حوزة «جنسیت» و «خانواده» پذیرای بیشترین تحولات فرهنگی و اجتماعی بوده است، این تحولات به حدی از شتاب برخوردار است که فهم آن و پیش‌بینی تحولات آینده را با صعوبت همراه می‌سازد و تأسیس نهادهای علمی برای رصد تحولات و پیش‌بینی وضعیت‌های محتمل پیش رو را ضروری می‌نماید.
با توجه به ضرورت‌های فوق «مرکز تحقیقات زن و خانواده» به عنوان نهاد پژوهشی حوزوی که مطالعات مربوط به جنسیت و خانواده را، به عنوان دانش میان‌رشته‌ای و با رویکرد اسلامی، در دستور کار قرار می‌دهد، از سوی مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه خواهران تأسیس می‌گردد. در این اساسنامه، به منظور رعایت اختصار به «مرکز تحقیقات زن و خانواده»، «مرکز»، به مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه خواهران، «مرکز مدیریت» و به «شورای سیاست‌گذاری حوزه‌های علمیه خوهران»، «شورا» اطلاق می‌گردد.
ماده1. مرکز با هدف تحقیق، تبیین و نشر فرهنگ والای اسلامی و پاسداری از آن در عرصة زن و خانواده،  پاسخگویی به نیازهای جامعة علمی و مراکز وظیفه‌مند داخلی و خارجی و پشتیبانی از مطالعات و پژوهش‌های اسلامی در عرصه مسایل زن و خانواده تأسیس می‌گردد.
ماده2. مرکز واحد پژوهشی حوزوی است که وابسته به مرکز مدیریت می‌باشد.
ماده3. محل اصلی فعالیت مرکز شهر مقدس قم می باشد که با تصویب هیأت امناء می‌تواند در نقاط دیگر اقدام به تأسیس شعب و دفاتر نماید.
ماده4. مدت فعالیت مرکز ، از تاریخ تأسیس، نامحدود می‌باشد.
ماده5. مرکز ، دارای تابعیت کشور جمهوری اسلامی ایران است.
ماده6. وظايف مرکز، عبارت است از:
1. تولید، باز‌تولید و فرآوري دانش و مفاهیم معطوف به زن و خانواده در ابعاد فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و اجتماعی، براساس معارف و ارزش‌هاي اسلامي؛
2. طراحي و پيشنهاد مأموریت‌ها، چشم‌انداز، سیاست‌های کلان، اسناد راهبردی و برنامه‌هاي بلندمدت و ميان‌مدت مرتبط با تحقيقات زن و خانواده، به مراجع ذي‌ربط جهت بررسي و تصويب؛
3. سیاست‌گذاری اجرایی، برنامه‌ریزی و انجام تحقيقات زن و خانواده در چارچوب سیاست‌های کلان و مصوبات ابلاغی؛
4. انجام پژوهش‏هاى بنيادى، كاربردى و توسعه‌اي مرتبط با امور زن و خانواده؛
5. انجام تحقیقات میدانی و ارائه تحلیل‌های آن به مراجع ذی‌صلاح به ویژه شورا و مرکز مدیریت؛
6. ارائة آموزش‏هاى ترويجى به منظور انتقال ديدگاه اسلام به مبلغان، حوزويان و دانشگاهيان در عرصه مسائل زن و خانواده؛
7. برگزاری دوره‌های آموزشی و پژوهشی و مشاركت در نشست‌ها، همایش‌ها، کنگره‌ها و سمینارهای علمي و کرسی‌های نقد و نظریه‌پردازی، در داخل و خارج کشور و شرکت در سمینارهای بین‌المللی در چارچوب اهداف و وظایف؛
8. پرورش ‌پژوهشگران، اساتيد و كارشناسان حوزه مطالعات اسلامى زن و خانواده از طریق مشارکت هم‌افزا با جامعة علمی و مراکز وظیفه‌مند در امور زن و خانواده؛
9. حمايت‌ علمي از رشته مطالعات زنان و رشته مطالعات خانواده در حوزه علميه و دانشگاه‌ها؛
10. حمایت از شخصیت‌های حقیقی و حقوقی هم‌اندیش داخلی و خارجي فعال در عرصه مسائل زن و خانواده، در چارچوب وظایف مركز؛
11. پشتيباني از تحقیقات و پژوهش‌هاي اسلامي حوزة زن و خانواده؛
12. شناخت آسیب‌های فرهنگی و دینی و شبهات مرتبط با مسائل زن و خانواده و پاسخگويي به آن؛
13. برنامه‌ریزی و مدیریت تألیف، تدوین، ترجمه و چاپ کتب، نشريات علمي - پژوهشي و آثار علمی مرکز؛
14. ارائة تحليل‌ها و اطلاعات تخصصي به مراكز حوزوى، دانشگاهى، مسئولان، شخصيت‏هاى اجتماعى و مراكز تصميم‏ساز و مؤثر؛
15. انجام امور كارشناسى و ارايه مشاوره مربوط به مسائل زن و خانواده به مراكز ذى‏ربط در داخل و خارج از كشور؛
16. انجام ساير وظایف محوله و كارشناسي موارد ارجاعي از سوي مدیر حوزه‌های علمیه خواهران.

ماده7. سیاست‌های اصولي مرکز عبارت است از:
1. پاسداري از معارف قرآن و مکتب اهل‌بيت(علیهم‌السلام)؛
2. به‌کارگيري روش اجتهادي در فهم آموزه‌هاي ديني؛
3. بهره‏گيرى از انديشمندان و صاحب‏نظران در راستاى تأمين اهداف مصوب؛
4. زمينه‏سازى به منظور ايجاد وحدت‌نظر انديشمندان و صاحب‏نظران اسلامى در مسائل اصولى و بنيادين زن و خانواده؛
5. همكارى با مؤسسات پژوهشى داخل و خارج از كشور؛
6. زمينه‏سازى حضور انديشمندان اسلامى در مجامع علمى داخلى و خارجى؛
7. اولويت دادن به پژوهش‏هاى مهم و روزآمد و كارشناسى‏هايى كه به حل مسايل مورد نياز نظام اسلامى مى‏انجامد؛
8. اجتناب از ورود به دسته‏بندى‏هاى سياسى؛
9. اولويت‌دادن به مراكز دينى و حوزوى و نهادهاي مرتبط در نظام اسلامي در ارايه مشاوره‏هاى علمى و خدمات‌ پژوهشى؛
10. اولويت دادن به پژوهش‏هاى بنيادى؛
11. بهره‏مندى و استفاده از بودجه و ظرفیت‌های مراكز ديگر در تأمين هزينه فعاليت‏هاى مرتبط با آنان.

ماده8. ارکان مرکز عبارت است از:
1. مؤسس؛
2. هيئت امناء؛
3. رئيس؛
4. شوراى پژوهش.

ماده9. مؤسس، «مرکز مدیریت» مي‌باشد که موظف است با ارائة‌ اساسنامه، امتیاز تأسیس و دیگر مجوزهای لازم را از شورای اعطای مجوزها و امتیازهای علمی و یا سایر مراجع ذی‌صلاح، کسب و جايگاه حقوقي مرکز را تحکيم و تثبيت نمايد.
ماده10. اعضاى هيئت امناء عبارتند از:
1. مدیر مرکز مدیریت (به عنوان رئیس)؛
2. رئیس مرکز(به عنوان دبیر)؛
3. مسئول دفتر برنامه‏ريزى و نظارت مرکز مدیریت؛
4. یک نفر به انتخاب شورا؛
5. پنج نفر از صاحب نظران حوزوي آشنا با حوزة پژوهشي زن و خانواده.
             تبصره1: كارشناسان مورد اشاره در بند 5 از سوی رئیس مرکز به مدیر مرکز مدیریت معرفی و پس از تایید وی، به شورا پيشنهاد شده و پس از تایید شورا با حکم مدیر مرکز مدیریت منصوب مى‏شوند.
             تبصره2: اعضای حقیقی هیأت امنا برای یک دوره 3 ساله انتخاب می گردند و انتخاب مجدد آنان بلامانع است.
ماده11. وظايف و اختيارات هيئت امناء عبارت است از:
1. پیشنهاد سند چشم‌انداز و خطوط کلی مرکز به شورا؛
2. تصویب خط‌مشی‌ها و برنامه‌های کلان مرکز در چارچوب ضوابط ابلاغي؛
3. انتخاب رئیس مرکز و معرفي به مدیر مرکز مدیریت جهت انتصاب؛
4. بررسي و تصويب ساختار و تشکيلات سازماني؛
5. تصويب آيين‌نامه‌ها و دستورالعمل‌ها؛
6. درخواست تفسير و يا پیشنهاد اصلاح و تغییر اساسنامه به شورا؛
تبصره: اصلاحات مورد نياز در مفاد اساسنامه، براساس پيشنهاد دو سوم اعضاي هيئت امناء، توسط مدير مرکز مدیریت، بررسى و پس از تصویب شورا، اعمال مى‏گردد.
7. تهيه، تدوين، اصلاح و تكميل قوانين، مقررات، آیين‌نامه‌ها، شاخص‌ها و استانداردهای موردنیاز مرکز و ارائه به مراجع ذي‌ربط جهت بررسي و تصويب و نظارت بر حسن اجراي آن؛
8. تصویب برنامه و بودجه سالانه مرکز در سقف اعتبارات ابلاغی و درآمدهای اختصاصی؛
9. تأیید گزارش عملکرد ارسالی از سوی رئیس مرکز به صورت دوره‌ای و موردی جهت ارائه به مرکز مدیریت؛
10. نظارت بر روند کلی فعالیت مرکز و بررسی عملکرد ساليانه و تراز مالي مرکز؛
ماده12. رئیس مرکز که بالاترين مقام اداره‌كننده مرکز بوده و در مقابل كليه امور و فعاليت‏هاى آن پاسخگو است، با حکم مدير مرکز مدیریت براى مدت سه سال منصوب مى‏گردد.
               تبصره: انتخاب مجدد رئيس مرکز بلامانع است.
ماده13. رئیس مرکز داراى وظايف و اختيارات زير مى‏باشد:
1. هدایت فعالیت‌های مرکز و نظارت بر حسن اجرای امور؛
2. برنامه‌ريزي به منظور ارتقاء جايگاه علمي و اعتباري مرکز؛
3. پیشنهاد سیاست‌ها و خط‌مشی‌های کلان مرکز به هيئت امناء جهت تصويب؛
4. پيشنهاد ساختار سازمانی و تشکیلات مرکز به هيئت امناء جهت تصویب؛
5. عزل و نصب معاونان و تأیید و صدور احکام مدیران واحدهای سازمانی و اعضای هیئت علمی مرکز؛
6. امضاي قراردادها و اسناد مالي و تعهدآور مرکز؛
7.  پیشنهاد برنامه و بودجه سالانه مرکز به هيئت امناء؛
8.  ارائه گزارش عملکرد مرکز به هيئت امناء و مرکز مدیریت.
ماده14. اعضاي شورای پژوهش عبارتند از:
1. رئیس مرکز (به عنوان رئیس)؛
2. معاون پژوهش مرکز (به عنوان دبیر و نائب رئیس)؛
3. مديران گروه‌هاي علمي؛
4. يک تا سه نفر کارشناس.
تبصره: كارشناسان شوراى پژوهش توسط معاون پژوهش مرکز، پيشنهاد و با حکم رئیس مرکز، منصوب مى‏شوند.
ماده15. وظايف شوراى پژوهش عبارت است از:
1. تصویب و پیشنهاد اهداف و خط‌مشی‌هاي پژوهشی و آموزشی به رئیس مرکز؛
2. تصويب برنامه، طرح‌ها و اولویت‌های پژوهشي؛
3.  تصویب ضوابط و معیارهای ارزیابی آثار علمی، طرح‌های پژوهشی، پژوهشگران و گروه‌های پژوهشی؛
4. نظارت بر كيفيت و حسن اجراي طرح‌هاي پژوهشي و تعیین ناظر طرح‌های کلان؛
5.  تصویب سیاست‌ها و خط‌مشی‌هاي بانک اطلاعات علمی و کتابخانۀ تخصصی؛
6.  تصویب انتشار کتب و آثار علمی مرکز؛
7.  تعيين اعضاي هيئت مميزه که به منظور تأييد يا رد صلاحيت هيئت علمي مرکز تشکيل مي‌شود؛
8. تأیید صلاحیت هیئت تحریریه و سردبير نشریة علمی پژوهشي مرکز؛
9. تصویب سیاست‌های کلان و خط‌مشی‌های نشریه‌هاي علمی مرکز؛
10. تصويب سیاست‌های حاکم بر دوره‌هاي آموزشي و کارورزی پژوهش، برنامه‌ها و آیین‌نامه آموزشی آن‌ها؛
11. تعيين خط‌مشي مرکز براي ارتباطات علمي؛
12.  تصویب اجرای نشست‌ها و همایش‌های علمی و کرسی‌های نقد و نظریه‌پردازی، موضوع یا محورها، سخنرانان، ناقدان، داوران و معیارها و ضوابط ارزیابی.
تبصره: مصوبات شوراي پژوهش پس از امضاي رئيس مرکز لازم الاجراء خواهد بود.
ماده16. مرکز به منظور تحقق اهداف و مأموريت‏هاى خود، در حين کسب مجوز، داراي معاونت پژوهش و معاونت ترويج و همکاري‌هاي علمي است.
ماده17. بودجه مورد نياز مرکز براى مصارف جارى، سرمايه‏اى و توسعه‏اى از محل منابع مرکز مدیریت، کمک‌هاي مردمي و درآمدهاى مرکز تأمين مى‏شود.
ماده18. مرکز در رابطه با آئین‌نامه‌های مرتبط با امور پژوهشی تابع مصوبات هیأت امناء بوده و در سایر موارد مشمول آیین‌نامه‌های اداری، استخدامی، مالی و معاملاتی مرکز مدیریت می‌باشد.
ماده19. مخاطبان و جامعه هدف مرکز عبارت است از جامعة علمی و مراکز وظیفه‌مند داخلی و خارجی در موضوعات زن و خانواده.
ماده20. در صورتى كه تحقق اهداف مرکز و اجراى مقاصد پيش‏بينى‌شده، به هر دليل، ممكن نبوده و يا پى‏گيرى آن براى مركز غيرمفيد و يا غيرضرورى تشخيص داده شود، مركز مدیریت مى‏تواند با پیشنهاد هیأت امناء و پس از تصویب شورا اقدام به انحلال مرکز نماید.
تبصره: در موارد عدم تشکیل جلسات هیأت امناء، مرکز مدیریت می تواند راسا پیشنهاد انحلال را به شورا ارسال نماید.
ماده21. در صورت موافقت اولیه شورا با انحلال مرکز، هيئت تصفيه‌ای مرکب از نماينده حقوقی شورا، نماينده حقوقی مرکز مدیریت و رئيس مرکز تشکيل و با رعايت مقررات قانونی در مدتی که شورا تعيين می نمايد امر تصفيه را بر عهده خواهد داشت و مرکز موظف است تحت نظارت هيئت تصفيه:
 الف: کليه تعهدات خود را در برابر واحدهای حوزوی، وزارتخانه‌ها، مؤسسات دولتی، نهادهای عمومی غير دولتی، بانک‌ها، شهرداري‌ها، ساير اشخاص حقوقی و حقيقی (اعم از اعضای هيئت علمی و کارمندان خود) انجام دهد يا مرکز مدیریت با توافق صاحبان حق تعهدات مرکز را رأساً بپذيرد.
ب: همه امتيازات و اموالی را که از منابع عمومی، دولتی، بانک‌ها، شهرداري‌ها و غيره در اختيار مرکز قرار گرفته است مسترد کند يا موافقت صاحبان حق را مبنی بر واگذاری امتيازها و اموال مذکور به مرکز مدیریت ارائه دهد.
ماده22. پس از احراز اجرای تعهدات مذکور در ماده 21 و حل و فصل امور پژوهشی و حقوقی و تصويب نهايی انحلال مرکز توسط شورا، تأديه کليه ديون و اعلام ختم تصفيه توسط هيئت تصفيه، باقيمانده دارايی مرکز به مرکز مدیریت منتقل می‌شود.
تبصره: هيئت تصفيه موظف است در مورد فوق صورت مجلسی در دو نسخه که به امضای کليه اعضای هيئت مذکور خواهد رسيد، تنظيم و به شورا و مرکز مدیریت تسليم نمايد.
ماده23. اين اساسنامه در 23 ماده و 8 تبصره در تاريخ  20/03/1394 به تصويب شورا رسيد.