اساسنامه شورا
مقدمه
فصل اول: کلیات
فصل دوم: ساختار و تشکیلات
فصل سوم: امور مالی
فصل چهارم: اصلاح، تغییر و انحلال
مقدمه:
تاریخ تشیع شاهد نقشآفرینی زنان عالمهای است که منشأ آثاری گرانسنگ در فرهنگ دینی جهان اسلام بودهاند و شکلگیری حوزههای علمیه خواهران به عنوان پدیدهای نو و مبارک تأثیرات ارزشمندی در توسعه این فرهنگ بر جای نهاده است. پیش از انقلاب شکوهمند اسلامی، علمای بلاد به کمک افراد خیّر به تأسیس خودجوش مدارس علمیه خواهران اقدام کردند و پس از پیروزی انقلاب اسلامی نیز با تأسیس جامعهالزهراءسلاماللهعليها در قم با نظر موافق حضرت امام خمینيقدسسره در سال 1363، مرحلهای جدید از فعالیتهای حوزوی خواهران بنیانگذاری شد و علمای بلاد سایر شهرها را نیز به الگوگیری از این اقدام برای تأسیس مدارس علمیة خواهران وا داشت.
با توسعه حوزههای علمیه خواهران در سراسر کشور، شورای عالی حوزههای علمیه در سال 1375 تصمیم گرفت ساماندهی این مدارس را به نهادی مستقل بسپارد و با تأسیس مرکز مدیریت حوزههای علمیه خواهران و برداشتن گامهایی مؤثر در جهت توسعه و هماهنگی و ارتقای مدارس علمیه، نقطه عطف دیگری در تحولات حوزههای علمیه خواهران روی داد. با این همه، به خاطر ضرورت هماهنگی، رشد و شکوفایی هر چه بیشتر جامعهالزهراءسلاماللهعليها و مرکز مدیریت حوزههای علمیه خواهران و به منظور انسجام در امر سیاستگذاری و يكپارچهسازي امور مربوط به آنها، با هدايت رهبر معظم انقلاب اسلاميمدظلهالعالي و حمایت مراجع عظام تقلیددامت برکاتهم، شوراي سیاستگذاری حوزههاي علمیه خواهران تشکیل گردید.
و اینک پس از یک دوره فعالیت این شورا و ارزیابی فعالیت آن، شورای سیاستگذاری در سال 1397 در چارچوب اسناد بالادستی نسبت به بازنگری اساسنامه خود اقدام نمود.
امید است در سایه توجهات حضرت ولیعصرعجلاللهتعاليفرجهالشريف، حوزههای علمیه خواهران، در ساخت تمدن اسلامی، بهویژه در عرصه تبیین و ترویج معارف اسلامی و تربیت نسلهای آینده، جایگاه شایسته خود را بیابند.
فصل اول: کلیات
ماده1. نام: «شورای سیاستگذاری حوزههای علمیه خواهران» که در این اساسنامه به اختصار «شورا» نامیده میشود.
ماده2. شورا مجمعی است مرکب از صاحبنظران حوزوی که به منظور سیاستگذاری و برنامهریزی کلان جهت تحقق اهداف ذیل تشکیل میگردد:
الف. تربیت نیروی انسانی توانمند و متعهد در فهم دین، تولید علم، فرهنگسازی و مدیریت و تربیت دینی؛
ب. ایجاد توانمندی در فهم جامع دین با تکیه بر فقه حکومتی و رویکرد فقه جواهری به ویژه در عرصه زن و خانواده؛
ج. زمینهسازی جهت بالندگی و پویایی علم و اندیشه اسلامی متناسب با نیاز جوامع مبتنی بر قرآن و مکتب اهل بیتعلیهمالسلام؛
د. هدایتگری دینی جوامع و نظام اسلامی و پاسخگویی به نیازهای دینی آنها به ویژه در عرصه زن و خانواده؛
هـ. تأثیرگذاری در تحولات و نظامات فرهنگی، اجتماعی و سیاسی همسو با آرمانهای نظام و انقلاب اسلامی؛
ماده3. مدت فعالیت شورا نامحدود است.
فصل دوم: ساختار و تشکیلات
الف: شورا
ماده4. اعضای شورا عبارتند از شخصیتهای حقوقی و حقیقی زیر که اعضای حقیقی آن پس از پیشنهاد شورای عالی حوزههای علمیه و تأیید مقام معظم رهبریمدظلهالعالی، توسط دبیر شورای عالی حوزههای علمیه منصوب میشوند.
الف. یک نفر از اعضای شورای عالی حوزه؛
ب. مدیر حوزههای علمیه برادران؛
ج.رئیس هیات امناء جامعه الزهراءسلاماللهعلیها؛
د. مدیر جامعه الزهراءسلاماللهعلیها؛
هـ. مدیر مرکز مدیریت حوزههای علمیه خواهران؛
و. شش نفر از فضلا و صاحبنظران حوزوی آشنا به مسائل حوزههای علمیه خواهران که حداقل چهار نفر از ایشان از خواهران میباشند.
تبصره. اعضای حقیقی شورا نباید از کارمندان واحدهای تابعه شورا در سطوح مدیریتی باشند.
ماده5. هر دوره فعالیت شورا چهار سال است.
تبصره1. تا زمان معرفی اعضای شورای جدید، اعضا به فعالیت خود ادامه میدهند.
تبصره2. در صورتی که یکی از اعضای شورا استعفا دهد یا از ادامه همکاری معذور باشد، ابتدا موضوع در شورا بررسی میشود و مراتب از طریق رئیس شورا جهت اتخاذ تصمیم، به شورای عالی حوزههای علمیه اعلام میگردد.
ماده6. وظایف و اختیارات شورا به شرح زیر است:
- زمینهسازی جهت تحقق آرمانهای امام راحلقدسسره، اجرای منویات و پیگیری تحقق مطالبات مراجع عظام تقلیددامتبرکاتهم، مقام معظم رهبریمدظلهالعالی و اساسنامه شورا؛
- سیاستگذاری، راهبری، هدایت و نظارت حوزههای علمیه خواهران؛
- همفکری در مسائل کلان حوزه با شورای عالی حوزههای علمیه؛
- بررسی و تصویب اسناد بالادستی و راهبردی و برنامههای کلان (بلند مدت و میان مدت)؛
- تصویب نظامهای تعلیم و تربیت، فرهنگ و تبلیغ، پژوهش، مدیریت و پشتیبانی و آمار و اطلاعات حوزههای علمیه خواهران؛
- تصویب اسناد حاکم بر ساماندهی امور نخبگان و استعدادهای برتر و دانش آموختگان حوزههای علمیه خواهران؛
- تصویب مقاطع، سطوح، نظام رشتهها، رشتهها و برنامههای آموزشی و تحصیلی و تعیین مدارک رسمی معتبر حوزههای علمیه خواهران؛
- تصویب سیاستهای حاکم بر ایجاد، توسعه و انحلال واحدهای آموزشی، پژوهشی، تربیتی، تشکلها و انجمنهای علمی و نشریات؛
- تبیین و تفسیر مفاد اساسنامه و مصوبات شورا؛
- تصویب ساختار سازمانی مرکز مدیریت حوزه های علمیه خواهران تا سطح اداره کل و در مدیریتهای استانی تا سطح معاونت؛
- تعیین و نصب مدیر مرکز مدیریت حوزههای علمیه خواهران پس از تأیید مقام معظم رهبریمدظله العالی
- پیشنهاد اعضای هیات امناء جامعهالزهراءسلاماللهعلیها به مقام معظم رهبریمدظلهالعالی و نصب ایشان پس از تأیید معظم له؛
- تصویب پیشنهاد هیأت امناء جامعه الزهراءسلاماللهعلیها در خصوص مدیر جامعه و معرفی وی به مقام معظم رهبریمدظله العالی به منظور تایید معظم له؛
- پذیرش استعفای مدیران واحدهای تابعه شورا؛
- نظارت بر حسن اجرای مصوبات شورا؛
- نظارت و ارزیابی کلان عملکرد واحدهای تابعه شورا؛
- تصویب ضوابط، مقررات و آییننامههای اداری استخدامی و مالی و معاملاتی واحدهای تابعه شورا؛
- تأمین منابع مالی مورد نیاز حوزههای علمیه خواهران و جامعه الزهراءسلاماللهعلیها؛
- تصویب برنامه و بودجه سالیانه شورا و واحدهای تابعه آن؛
تبصره. در مورد جامعه الزهراء مطابق اساسنامه جامعه عمل خواهد شد؛
- حسابرسی سالانه شورا و حوزههای علمیه خواهران؛
- تصویب آئیننامههای داخلی مورد نیاز شورا؛
- تأسیس شوراها، کمیسیونها و کمیتههای مورد نیاز شورا.
ماده7. شورا دارای شورای گسترش و شورای اعطای مجوزها بوده که در محدوده وظایف محوله از سوی شورا عمل خواهند کرد؛
ماده8. شورا دارای رئیس و نایب رئیس است که از بین اعضای شورا برای مدت دو سال انتخاب میشوند؛
ماده9. وظایف رئیس شورا عبارتند از:
- انجام ارتباطات رسمی شورا؛
- تشکیل و اداره جلسات شورا؛
- امضای مصوبات شورا؛
- امضای احکام مدیر حوزههای علمیه خواهران، مدیر جامعه الزهراءسلاماللهعلیها و اعضای هیئت امناء جامعه الزهراءسلاماللهعلیها؛
- صدور حکم دبیر شورا؛
- نظارت بر فعالیت و عملکرد دبیر شورا؛
- ارائه گزارش به مقام معظم رهبریمدظلهالعالی و مراجع عظام تقلیددامتتأییداتهم و شورای عالی حوزههای علمیه؛
- دریافت و تأیید گزارش عملکرد و فعالیت دبیرخانه و طرح در شورا؛
ماده10. زمان و نحوه تشکیل و اداره جلسات شورا و چگونگی تصمیمگیری درباره موضوعات مختلف، طی آئیننامهای که با رأی حداقل دو سوم کل اعضای شورا به تصویب میرسد تعیین خواهد شد.
ب: دبیرخانه
ماده11. شورا برای انجام وظایف و مسئولیتهای خود دارای دبیرخانه است
ماده12. مسئول دبیرخانه از سوی رئیس شورا پیشنهاد و با رأی شورا برای مدت دو سال انتخاب میشود و به عنوان دبیر شورا در جلسات شورا شرکت مینماید.
ماده13. ساختار دبیرخانه و وظایف آن به تصویب شورا میرسد.
ج: واحدهای تابعه شورا
ماده14. واحدهای تابعه شورا در زمان تصویب اساسنامه عبارتند از:
الف. مرکز مدیریت حوزههای علمیه خواهران؛
ب. جامعه الزهراءسلاماللهعلیها؛
ماده15. وظایف مدیر مرکز مدیریت حوزههای علمیه خواهران عبارتند از:
- اجرای مصوبات و تصمیمات شورا؛
- هدایت و مدیریت کلیه فعالیتهای مرکز مدیریت، واحدها، مدارس و مؤسسات تابعه و وابسته؛
- تعیین سیاستهای اجرایی و خط مشیهای مرکز در چارچوب مصوبات شورا؛
- نظارت بر حسن اجرای فعالیتهای جاری مرکز مدیریت؛
- نصب معاونان ستادی و مدیران استانی؛
- ارائه گزارش شش ماهه از روند اجرای برنامههای مرکز و واحدهای تابعه آن به شورا؛
- ارائه گزارش از اجرای سیاستها و برنامههای مصوب شورا؛
- پیشنهاد نظامهای جامع تعلیم تربیت، پژوهش، فرهنگی تبلیغی و مدیریت و پشتیبانی به شورا و پیشنهاد بازنگری و اصلاح آن؛
- ارائه گزارش عملکرد مالی برنامهای سالانه به شورا؛
ماده16. وظایف و اختیارات هیأت امناء جامعه الزهراءسلاماللهعلیها عبارتند از:
- نظارت بر حسن تحقق آرمانهای امام راحل و منویات، مطالبات و رهنمودهای مقام معظم رهبری مدظله العالی؛
- پیگیری و نظارت بر اجرای مصوبات و تصمیمات شورا در خصوص جامعه؛
- پیشنهاد اسناد بالادستی و راهبردی و برنامه های کلان در بخش حوزوی جامعه به شورا؛
تبصره. اسناد مربوط به بخش غیرحوزوی جامعه در هیأت امناء به تصویب میرسد؛
- بازنگری در اساسنامه با رأی دو سوم کل اعضاء و پیشنهاد جهت تصویب در شورا؛
- تصویب ساختار و سازمان نفرات جامعه؛
- اعطای مجوز اجرای رشته ها، گرایشها و دوره های تحصیلی مصوب شورا در تمام مقاطع؛
- تصویب ظرفیت پذیرش مقاطع تحصیلی جامعه؛
- تصویب کلیات آئیننامهها از قبیل آموزشی، پژوهشی و...؛
تبصره. نظر به ضرورت وحدت رویه در واحدهای تابعه شورا در امور مالی، اداری، استخدامی و معاملاتی ضوابط و آئیننامههای مربوط در شورا تصویب می گردد؛
- پیشنهاد ایجاد یا انحلال واحدهای تابعه و شعب به شورا؛
- تصویب برنامه و بودجه تفصیلی سالانه جامعه، واحدهای تابعه و هیأت امناء پس از تصویب کلیات برنامه و بودجه در شورا؛
- پیشنهاد مدیر جامعه به شورا و پذیرش استعفای ایشان جهت طی مراحل قانونی؛
- بررسی گزارش مالی و حسابرسی جامعه و ارائه گزارش به شورا؛
- جذب وجوهات، تبرعات و هدایا؛
تبصره. وجوه نقدی مربوط به این بند، به عنوان یکی از منابع تأمین مالی جامعه محسوب شده که در چارچوب ضوابط مالی هزینه می گردد؛
- تصویب آئیننامه داخلی هیأت امناء؛
- نظارت بر حسن اجرای اساسنامه، سیاستهای کلان ابلاغی شورا و مصوبات هیأت امناء؛
- نظارت و بارزسی بر عملکرد جامعه در زمینههای آموزشی، پژوهشی، مالی و اداری و منابع درآمدی با هماهنگی مدیر جامعه؛
- تعیین حسابرس و بازرس و بررسی گزارشهای مالی برنامهای و عملکرد سالانه جامعه؛
- نظارت بر حسن اجرا و عملکرد مدیر، مسئولان جامعه و واحدهای تابعه آن با توجه به سیاستهای ابلاغی و مصوبات؛
فصل سوم: امور مالی
ماده17. اموال در اختیار شورا عبارت است از: خالص کلیه اموال منقول و غیرمنقول و حقوق متعلقه که به شورا و واحدهای تابعه آن واگذار شده یا میشود.
تبصره. اموالی که به صورت وقف، در اختیار شورا یا واحدهای تابعه آن قرار میگیرد بر اساس احکام وقف و در همان جهتی که وقف شده هزینه خواهد شد.
ماده18. منابع مالی مورد نیاز شورا و واحدهای تابعه آن، از محل مساعدتهای مقام معظم رهبریمدظلهالعالی و مراجع عظام تقلیددامتتأییداتهم، موقوفات، تبرعات، وجوه شرعی، هدایا و کمکهای مالی اشخاص حقیقی و حقوقی و بودجه عمومي كشور و درآمدهای مکتسبه تأمین میگردد.
ماده19. شورا دارای ردیف مستقل در قانون بودجه کشور میباشد و کلیه اعتبارات پرداخت شده به شورا، «کمک» تلقی شده و به هزینه قطعی منظور میشود.
ماده20. هزینهکرد اعتبارات شورا، تابع ضوابط مالی و معاملاتی است که به تصویب شورا میرسد.
ماده21. حسابرسی نهادهای ذیربط که براساس قانون، حق حسابرسی و نظارت بر بودجه عمومی را دارند، با تأیید دفتر مقام معظم رهبریمدظلهالعالی ممکن میباشد.
ماده22. شورا و کلیه واحدهای آن مشمول تمام امتیازات و تسهیلات قانونی حوزههای علمیه، دانشگاهها و مراکز آموزش عالی دولتی یا غیر دولتی است.
ماده23. شورا و واحدهای تابعه آن دارای ماهیت حوزوی، عمومی غیردولتی و غیرانتفاعی بوده و از استقلال مالی، اداری و استخدامی برخوردار است.
فصل چهارم: اصلاح، تغییر و انحلال
ماده24. اصلاح مفاد اساسنامه، با رأی دو سوم اعضای شورا تصویب و پس از استحضار شورای عالی حوزههای علمیه، جهت تأييد به مقام معظم رهبریمدظلهالعالی پیشنهاد میگردد
ماده25. چنانچه شورا به هر علت نتواند به فعالیت خود ادامه دهد با پیشنهاد حداقل سه چهارم اعضای شورا و تصویب شورای عالی و تایید مقام معظم رهبریمدظلهالعالی، منحل شده و «هیأت تصفیه» سه نفره، از سوی شورای عالی تعیین و عهدهدار امر تصفیه میگردند
ماده26. هیأت تصفیه ضمن ارجاع وظایف شورا به نهاد جایگزین، نسبت به رسیدگی و تعیین تکلیف درباره کلیه تعهدات و حل و فصل امور مالی و غیر مالی شورا اقدام مینماید.
ماده27. پس از اجرای تعهدات و حل و فصل امور مالی و حقوقی، باقیمانده دارایی شورا با إذن مقام معظم رهبریمدظلهالعالی در اختیار شورای عالی حوزههای علمیه جهت صرف در حوزههای علمیه قرار میگیرد.
ماده28. این اساسنامه مشتمل بر يك مقدمه، 4 فصل، 28 مادّه و 9 تبصره در تاريخ 11/08/1398 به امضای مقام معظم رهبریمدظلهالعالی رسيد.